Некрӯз АКБАРОВ,
омӯзгори фанни технологияи иттилоотии
МТМУ №42-и ноҳияи Мастчоҳи вилояти Суғд
Моҳияти асосии технологияи нави таълим воситаҳои асосии таълим дар асоси технологияи нав, шахсияти хонанда ва таълимдиҳанда, мавқеи таълимдиҳанда ва таълимгиранда дар ҷараёни таълим, зарурияти омӯзиш дар системаи нави таълим, таърих ва омилҳои пайдоиши технологияи нав дар ҷараёни таълим, баррасии масъалаҳои асосии технологӣ аз диди нав, нишон додани роҳҳои ҳалли муаммо ва мушкилот дар ҷараёни таълимӣ, фикрҳои хулосавии ҷамъбастӣ дар бораи мавзуъро дар бар мегирад.
Аслан мафҳуми муносибати технологӣ дар нимаи дуюми асри XX пайдо шуда, таъйиноти асосиаш – навсозии таълими анъанавӣ мебошад. Мақсаду моҳияти хониш ва ҷараёни таълим дар асоси талаботи стандарти давлатии таълим барои аз бар кардани онишу малака нигаронида шудааст.
Таълимгирӣ ва ҷараёни таълим аз роҳи системавӣ ташаккул додани қобилияти маънавӣ ва ақлонист. Таълим бо усулҳои гуногун ба роҳ монда мешавад. Технологияи таълим чист ва он аз таълими анъанавӣ бо кадом ҷиҳатҳояш фарқ мекунад? Ҷараёни таълим кадом аст ва моҳияти он аз чӣ иборат аст? Тафаккури нави педагогӣ чист ва технологияи педагогӣ чӣ моҳият дорад? Имрӯз ба ҳамин монанд саволҳое мавҷуданд, ки посух мехоҳанд.
Таҳқиқоти илмӣ нишон доданд, ки дар ҳаёти маданиву иҷтимоии мардум пайдоиши технологияи педагогии таълим ба омилҳои зерин вобастагӣ дорад:
- суръатнокии раванди таълим ва самаранокии он дар замони тараққиёти ҷомеа;
- барои бартараф кардани маҳдудияти фаъолияти омӯзгор дар ҷараёни таълим;
- тараққиёт ва пешрафти фан ва техника, афзоиши ахбор ва кам будани вақт;
- дар гузариш аз тафаккури эмпирикӣ ва назарӣ ба тафаккури техникӣ;
- ба ҳаёти мустақилона омода кардани ҷавонон.
Омилҳои мазкур боис гардиданд, ки дар мамлакати мо ба системаи таълим ислоҳоти ҷиддӣ ворид гардад, аз ҷумла, ҷорӣ намудани технологияи нави таълим. Зеро технологияи нави таълим тадбири педагогиест, ки ба тамоми панҷ шарти сабаби болоӣ ҷавоб мегӯяд.
Технологияи таълим ба муаллим дар самти банақшагирии дарс, тарзи кори ӯ бо хонандагон, инчунин, ба назар гирифтани мушкилии мухталиф, “муносибатҳои фикрии хонандагон” ва доир ба ҷавобҳои пешбинишудаи хонандагон ёрӣ намуда, имкон медиҳад, ки омӯзгор маводи таълимиро аз нигоҳи хонанда бинад.
Рушди босуръати илму техника ва тағйир ёфтани муносибатҳои иҷтимоию иқтисодӣ талаботи навро пеш мегузорад. Пешрафти технологияҳои муосири иттилоотӣ ва фароҳам шудани имкони дастрасӣ ба он аз аҳли маориф тақозо мекунад, ки хонандаву донишҷӯро ба таълиму тарбия фаро гирифта, бо васоити нави иттилоот кор кунад ва технологияро барои ҳалли масъалаҳои иҷтимоӣ ва рушди ҷомеа истифода намоянд.
Ҷамъ овардани дониш дар шакли маълумот ва дар доираи мафҳумҳои фаннӣ ба шакли маҳдуд матраҳ кардани масъалаҳо, ки мундариҷаи таълим ва тарзи ташкили раванди таълими анъанавиро таҷассум мекунад, ба талаботи замони муосир мувофиқ нест, зеро шароити нав фавриятро талаб мекунад.
Ҷумҳурии мо соҳибистиқлол буда, самт ва стратегияирушдиҷомеадаронбодарназардошти арзишҳои фарҳангӣ, адабӣ ва таърихӣ ба роҳ монда шудааст. Гузариш ба низоми нав ба мо имкон медиҳад, ки вақт, шароит ва имконияти дар даст доштаамонро самаранок истифода бурда, сифати таълимро беҳтар гардонем ва ба ҷомеа инсони муосиру коромад ва ҷавобгӯ ба талаботи бозори меҳнатро пешниҳод кунем.
